Motosiklete Yeni Başlayanlar İçin Kontrollü Durma Teknikleri
Motosiklet kazaları incelendiğinde tek araç tarafından gerçekleşen kazaların 3’te 2’sine sürücü hatalarının neden olduğu açıkça ortaya çıkmaktadır. Bu hataların başlıcaları; viraja hızlı girme, viraj dışına taşma, yanlış konumlanma ve hatalı fren kullanımı sonucu düşme / çarpma / kayma olarak ortaya çıkmaktadır. Motosiklet kullanmayı öğrenirken ya da sonraki sürüşlerde ilk düşüncemiz her zaman "gitmek” ve "ilerlemek” olmaktadır. Ehliyet kurslarında dahi "durmak” kavramı üzerinde çok yeterince durulmaz. Halbuki bize en çok faydası olacak unsurlardan biri, "durmak” veya "durabilmek”tir. Bu sebeple motosiklette durma teknikleri iyice öğrenilmeli ve pratik yaparak pekiştirilmelidir.
Fren Kullanımı (Frenleme Tekniği)
Fren kullanımı, fren yapmak ya da fren tekniği denilince işin ciddiyeti maalesef yeterince anlaşılmıyor, oysa ki motosiklette frenleme çok önemlidir. Çünkü frenlemenin ciddiyeti tam kavranmadığı zaman sonuç duramayan ya da kayarak sürüklenen sürücüler oluyor. Fren manetleri scooter araçlarda gidonda; vitesli araçlarda ise ön fren gidonda, arka fren sağ ayağınızda yer alır. Motosiklette güvenli duruş yapabilmek için frenleme esnasında manetin kullanımı çok önemlidir. En yaygın tutuş teknikleri şunlardır:
- İşaret ve orta parmak ile tutmak (iki parmakla fren kullanımı),
- Sadece orta parmak ile tutmak (tek parmak ile fren kullanımı),
- İşaret ve baş parmak hariç son üç parmak ile tutmak (üç parmak ile fren kullanımı),
- Baş parmak hariç diğer dört parmak ile tutmak (dört parmak ile fren kullanımı).
2 Parmak ile Fren Kullanımı
İşaret ve orta parmak olmak üzere 2 parmak kullanılarak yapılan fren tekniğidir. Bu teknik motosiklette durma teknikleri arasında yer alsa da büyük çoğunlukla Moto GP yarışlarında kullanılır. Çünkü fren maneti normalden daha kısa olmaktadır. Kısa manetlerin mantığı, fren kullanıldığı zaman iki parmak ile frenin üzerindeki basıncı arttırabilmektir. Diğer nedeni ise çarpma sırasında fren manetinin altında kalan parmaklara herhangi bir zarar gelmesini engellemektir. Moto GP yarışları tam manasıyla zamanla yapılan yarışlardır ve en ufak zaman nedenle sürücüler gazı kapatır, fren yapar. Burada tekrar gazı açmaktansa; baş, yüzük ve serçe parmaklarıyla gazı tutarken iki parmağıyla da fren yapabilirler.
4 Parmak ile Fren Kullanımı
Standart sürücüler, yani trafikte motosiklet süren bizler için kullanması en uygun ve en güvenli olan yöntemdir. Motosiklette frenlemeyapmayı öğrenirken 4 parmağı kullanmaya alışmanız tavsiye edilmektedir. Çünkü freni 4 parmak ile kullanmanın avantajları oldukça fazladır:
- Basınç hissiyatını ve ne kadar fren yaptığınızı daha net anlayabilirsiniz.
- Olası bir çarpma anında parmaklarınız manetin altında kalmayacağı için kopma olmaz.
- Gaz kolu kapandığı için motosiklet sadece frenlemeye odaklanır.
- Fren mesafenizi ciddi bir biçimde düşürür.
- Gidonu sıkmanızı bir parça azaltır.
- Daha rahat bir şekilde kademeli frenleme yapmanıza imkan sağlar.
Gaz mı Fren mi?
Motosiklet ve lastikler yalnızca bir komuta odaklandıklarında daha verimli çalışırlar. Gitmek ise gitmek, durmak ise durmak. Hem gazı açayım hem de fren yapayım moduna girmek oldukça risklidir fakat bunu iki parmak fren kullanmaya alışmış iseniz istemsizce yapıyor olabilirsiniz. Burada önemli nokta manet olmaktadır. Fren manetini sıkmak için güç uygularken gazı kapatmayanlar hem gaz hem de frenleme yaparlar. Fren maneti standart uzunlukta ise; iki parmağınız ile manetin dip kısmından freni sıkmaya çalışıyor iseniz yeterli fren basıncına ulaşmak için çok fazla güç tüketiyorsunuz demektir. Sadece uç kısmından baskı yapanlar ise; uyguladığı kuvvet gereğinden fazla olacağı için anidem kilitlenmeye ve kaymalara neden olabilir. Tüm bunların önüne geçmek için maneti 4 parmak ile kavramakta yarar vardır. Artan basınç ile doğru frenleme yapabilir ve fren mesafenizi ciddi biçimde azaltabilirsiniz. Peki sıkça duyduğumuz fren mesafesi nedir?
Fren Mesafesi
Motosiklette güvenli duruş yapabilmek için önemli bir nokta da fren mesafesini ayarlamaktır. Bir çoğumuz motosikletin 0-100 km/s hızına kaç saniyede ulaştığını tahmin edebiliyoruz. Peki motosikletiniz 100km/s hızla giderken kaç saniyede ya da kaç metrede duruyor? İşte hayati nokta budur aslında. Örneğin 50 km/s ile giden bir motor 1 sn içinde 13,89 m yol kat edebilir. 70 km/s ile giden motor ise 19,44 m yol alır. Frenleme konusunda "reaksiyon süresi” göze alınmasa da oldukça ciddi şekilde önemlidir. Reaksiyon süresi, tehlikeyi algılama, karar verme ve uygulama şeklinde düşünülebilir. İyi bir reflekse ve dikkate sahip motosiklet sürücüsünün ortalama reaksiyon süresi 1 sn kadardır. Reaksiyon süresi, bu sürücü 70 km/s hızla giderken tehlikeyi algıladığı andan itibaren frenleme yapmaya başladığı ana kadar geçen 1 sn içerisinde 19,44 m yol kat etmiş olacaktır. Bu mesafenin üzerine de 32 metre fren mesafesini eklediğimizde bu aracın duruş mesafesi 51,44 metre olarak hesaplanabilir. Bu şekilde duruş mesafesini hesaplamayı öğrenmeniz, güvenli bir şekilde motosiklet kullanmanız açısından son derece önemlidir. Motosikletinizin en önemli parçalarından olan fren parçalarının bakım ve sağlıklı olması her zaman çok önemlidir.